Fusie is Illusie (4) – Leveren gemeentefusies besparingen op?
Sommige mensen beweren dat je met gemeentefusies geld bespaart. Deze opvatting berust echter op een misverstand. Uit een recent onderzoek van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) onder 24 gefuseerde gemeenten blijkt dat de gezamenlijke uitgaven van de nieuwe fusiegemeente de eerste acht jaar na de fusie meestal meer toenemen dan als het afzonderlijke gemeenten waren bleven. Voor de langere termijn stijgen de uitgaven zelfs met 10 tot 20 procent.
Hoe komt dit? Als gemeentes groter worden, moeten meer ambtenaren op meer gebieden vaker overleggen, coördineren, communiceren, en tot overeenstemming komen. Dit leidt onherroepelijk tot meer bureaucratie en kost ook meer geld. Zo hebben gemeenten met minder dan 15.000 inwoners gemiddeld bijna 7 ambtenaren op 1000 inwoners. In steden met meer dan 100.000 inwoners ligt dat aantal op 10 gemeenteambtenaren op 1000 inwoners.
Al die extra ambtenaren moeten ondergebracht worden in een nieuw, groter gemeentehuis (wat trouwens altijd tot ruzie leidt over de locatie tussen de inwoners van beide fusiegemeentes), waardoor ook de huisvestingskosten toenemen. Grotere fusiegemeentes huren bovendien meestal meer externe adviseurs in. Bewoners merken dat in hun portemonnee door hogere gemeentelijke belastingen.
Een fusie van gemeenten is ook heel wat anders dan een fusie van twee bedrijven. Als bedrijven fuseren, kan dit een besparing opleveren doordat hun machines intensiever worden gebruikt, met meer omzet en winst tot gevolg. Bij bedrijven, die vooral diensten leveren door de inzet van mensen, is dit vrijwel nooit het geval. Een gemeente is zo’n dienstverlenende organisatie. Gemeentes hebben geen winstoogmerk. Ze moeten zorgen voor voorzieningen als sportvelden en openbaar groen, en daarmee voor een goede kwaliteit van leven voor hun inwoners. Dat kost geld, maar inwoners hebben daar ook graag geld voor over. Managementbenaderingen uit het gewone bedrijfsleven kunnen dus niet – zoals vaak gebeurt – klakkeloos worden gebruikt voor gemeentelijke fusiepleidooien.
Na bestudering van vele onderzoeken en rapporten concluderen wij dat maar weinig doorslaggevende argumenten pleiten vóór gemeentefusies. Opvallend is dat het altijd bestuurders zijn die hier voorstander van zijn, maar dat dit verlangen nooit uit de burgers zelf komt. Wilt u ook dat Wassenaar zelfstandig blijft? Stuur uw steunbetuiging dan naar wassenaarzelfstandig@xs4all.nl met bijvoorbeeld de tekst: “Ik ben voor zelfstandigheid van Wassenaar”. Dus laat van u horen. Voor meer informatie, bezoek onze site wassenaarzelfstandig.nl.
Enkele verontruste burgers van Wassenaar,
John Borking, Ekko Krol, Norman Schreiner, Jan de Haan, Luuk Rijksen, Peter ten Arve, John J.A. Janssen, Klaas van der Poel, Wiel Peters
